Yasadışı Bahis Oynatma Suçu ve Cezası

Spor maçlarına yönelik bahis oyunları “Spor Toto Teşkilat Başkanlığı” tarafından denetlenmekte ve yürütülmektedir. Spor Toto Teşkilatı Başkanlığı, müsabakalara yönelik bu bahisleri yasal olarak yalnızca yetkili İddaa Bayiler aracılığı ile yürütülmesine izin vermekte; ayrıca internet üzerinden yasal olarak oyun oynanmasına imkan veren elektronik iddaa bayilere de izin vermektedir. İşbu makale tarihi itibariyle yasal elektronik bayiler: Bilyoner.com, Nesine.com  Misli.com, Oley.com, Tuttur.com, Birebin.com internet sitelerinden ibaret olup, bu saydığımız bayiler dışında bahis oynatılıyor ise bu eylem yasadışı bahis oynatma suçunu oluşturmakta, bahis oynatılmayıp oynanıyor ise bu eylem kabahat oluşturmaktadır.

Peki suç ile kabahat arasındaki fark nedir?

Basitçe ifade edecek olursak;

Bahis oynatanın eylemi suç olduğu için daha ağır kabul edilmekte ve fail “hapis cezası” ile “adli para cezası” ile karşı karşıya kalmaktadır. Yani fail (suçu işleyen kişi) hem hapis cezası hem de para cezası alır ve bu durum adli sicil kaydına işlenir.

Bahis oynayanın eylemi ise kabahat sayıldığı için daha hafif kabul edilmekte fail yalnızca idari para cezası ile karşı karşıya kalmaktadır. Hapis yatılması durumu ise söz konusu değildir.

Suç ve kabahat arasındaki farklar bu makale konusu dışında olduğu için daha fazla ayrıntıya şimdilik girmemekteyiz.  Okuyacağınız bu makalede yalnızca “bahis oynatma suçu” ele alınmış olup, bahis oynama ile ilgili bilgi almak isterseniz şu makalemizi okuyabilirsiniz.

1- YASADIŞI BAHİS OYNATMA SUÇUNUN CEZASI NE KADARDIR

Yasadışı bahis oynatma suçunun cezası 7258 Sayılı, “Futbol Ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis Ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun”da düzenlenmiştir.

İlgili kanunun 5. Maddesinde;

“Madde 5 – (Değişik: 12/7/2013-6495/3 md.) Kanunun verdiği yetkiye dayalı olmaksızın;

a) Spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis veya şans oyunlarını oynatanlar ya da oynanmasına yer veya imkân sağlayanlar üç yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır.

b) Yurt dışında oynatılan spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli veya müşterek bahis ya da şans oyunlarının internet yoluyla ve sair suretle erişim sağlayarak Türkiye’den oynanmasına imkân sağlayan kişiler, dört yıldan altı yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.”

Denilmektedir.

Eğer böyle bir suçlama ile karşı karşıya kalındı ise, ilk olarak ele alınması gereken husus şudur.

Oynatılan maçlar yurtdışı mı, yurt içi mi, yoksa her ikisini de içeren futbol müsabakalarına mı yöneliktir? Sırasıyla bunlara değinecek olursak:

a- Yurt içi ise;

7258 Sayılı Kanun 5-a maddesi uyarınca “üç yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezası”  alınabilir.

Kanun madde metnindeki “ve” bağlacına da dikkat edilmelidir. Yani hakim tarafından faile, suçun işlendiğinin sabit olması durumunda, hem hapis hem de para cezası olmak üzere ikisi birlikte ceza verilmesi zorunludur. Hakimin yalnızca adli para cezası verme gibi bir seçeneği burada yoktur.

Adli para cezası 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 52. Maddesi uyarınca 5 günden az olamaz ve günlük 20-TL ile 100-TL arasında bir bedel olarak Devlet Hazinesi’ne ödenir. Bu bedel kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir.

Örneğin hakimin bu suç için hükmünde faile  5 yıl hapis cezası ve günlüğü 20-TL’den on bin gün kadar adli para cezasına hükmettiğini varsayarsak (yukarıda ifade ettiğimiz gibi günlüğünü 100-TL de belirleyebilir)

Hapis cezası + 20*10.000 =200.000-TL (ikiyüzbintl) gibi bir ceza alınması söz konusu olacaktır.

Peki adli para cezası hiç ödenmez yahut bir kısmı ödenir ancak sonrası ödenmez ise ne olur?

Bu sorunun cevabı 5275 Sayılı, “Ceza Ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun”un “Adlî para cezasının infazı” başlıklı 106. Maddesinde ele alınmıştır.

İlgili kanun maddesinin eski halinde ödenmeyen kısma karşılık gelen gün miktarınca doğrudan hapis cezası öngörülmekte idi. Ancak son düzenleme ile değişikliğe gidilmiş, failin doğrudan hapis cezasına çarptırılmasına değil de kamuya yararlı bir işte çalıştırılmasına karar verilmesi kabul edilmiştir.

“Adlî para cezasının infazı

Madde 106- (1) Adlî para cezası, Türk Ceza Kanununun 52 nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen usule göre tayin olunacak bir miktar paranın Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir.

(2) Adlî para cezasını içeren ilâm Cumhuriyet Başsavcılığına verilir. Cumhuriyet savcısı otuz gün içinde adlî para cezasının ödenmesi için hükümlüye 20 nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca bir ödeme emri tebliğ eder.

(3) (Değişik: 18/6/2014-6545/81 md.) Hükümlü, tebliğ olunan ödeme emri üzerine belli süre içinde adli para cezasını ödemezse, Cumhuriyet savcısının kararı ile ödenmeyen kısma karşılık gelen gün miktarı hapis cezasına çevrilerek, hükümlünün iki saat çalışması karşılığı bir gün olmak üzere kamuya yararlı bir işte çalıştırılmasına karar verilir. Günlük çalışma süresi, en az iki saat ve en fazla sekiz saat olacak şekilde denetimli serbestlik müdürlüğünce belirlenir.”

Hesaplama ise şu şekilde yapılacaktır. Failin günde 2 ile 8 saat kamuya yararlı bir işte çalıştırılmasına karar verilecek, bu çalışmaya göre 2 saatlik çalışması 1 gün sayılacaktır. Yani fail günde 8 saat çalışır ise 4 gün hapis yatmış gibi cezasından düşülecektir.

Peki fail kamuya yararlı bir işte çalışmaya başlamış; ancak daha sonradan diyelim ki işe gitmemiş ise ne olacaktır?

Bu sorunun da cevabı aynı kanun maddesinde verilmiş olup çalıştığı günler mahsup edilerek geri kalan cezasının tamamı açık ceza evinde geçecektir.

“Madde 106- …Hükümlünün, hakkında hazırlanan programa ve denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve önerilerine uymaması hâlinde, çalıştığı günler hapis cezasından mahsup edilerek kalan kısmın tamamı açık ceza infaz kurumunda yerine getirilir”

b- Yurt Dışı İse;

7258 Sayılı Kanun 5-b maddesi uyarınca “dört yıldan altı yıla kadar hapis cezası” alabilirsiniz.

Kanun koyucu burada yurt içinde olduğu gibi hapis cezasından başka ayrıca adli parası da öngörmemiştir. Ancak hapis cezası miktarını arttırmıştır.

c- Hem Yurt içi hem de yurt dışı müsabakası oynatıldı ise;

Bu durumda hem yurt içi hem yurt dışı için ayrı ayrı ceza verilmeyecek, yalnızca daha ağır cezayı öngören, yurt dışı müsabakalarına yönelik, 7258 Sayılı Kanunun 5-b maddesindeki “dört yıldan altı yıla kadar hapis cezası”  uygulanacaktır.

Zira her ne kadar hem yurt içi hem yurt dışı müsabakası oynatılmış ise işlenilen suç aynı suç olup işlenen bir suçtan dolayı bir kişiye birden fazla ceza verilemez. Bu husus Türkiye’nin imzalamış olduğu ve bağlı kalmayı taahhüt ettiği Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Ek 7 protokol 4. Maddesinde belirtilmiş olup evrensel ceza hukuku prensiplerinin bir gereğidir. (Ne Bis In Idem İlkesi)

2- YASADIŞI BAHİS OYNATMA SUÇU DAVALARINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ÖNEMLİ HUSUSLAR 

Yasadışı bahis oynatma suçu ile ilgili yürütülen ceza davasında ceza avukatı tarafından dikkat edilmesi gereken bir takım hususlar mevcuttur.

• Telefon dinlenmesi var ise; dinleme kararının usule uygun bir şekilde ele alınıp alınmadığı incelenmelidir. Zira kanuna aykırı olarak elde edilen bulgular delil olarak kabul edilemez ve ceza yargılamasında kullanılamaz.
• Konuşma metinleri tek tek dikkatle ele alınmalıdır. Bu konuşmalar bahis oynandığına ilişkin diyaloglar mıdır, yoksa oynatıldığına ilişkin diyaloglar da var mıdır? Bu diyaloglar bahis oynatıldığını her türlü şüpheden uzak kesin, net olarak ortaya koymakta mıdır incelenmelidir. Ayrıca belirtmeliyiz ki; Tape kayıtları ne olursa olsun tek başına delil olarak kabul edilemez. Yargıtay İçtihatları gereği tape kayıtları mutlaka yan delillerle ispatlanmalıdır. Dosyada yan delil durumu nedir incelenmelidir.
• Banka hesaplarında bahis oynatıldığına ilişkin para giriş-çıkışları olmuş mudur? Para gönderimi olsa da açıklamalarda bahis oynatıldığına ilişkin herhangi bir husus var mıdır, yoksa elden mi ödemeler alınmıştır. Hayatın olağan akışında bahis oynatan bir kişinin hesabına sürekli bahis oyunlarına ilişkin para giriş çıkışı olması gerektiği savunması yapılmalı, gerekirse banka kayıtlarının celp edilmesi ve incelenmesi bizzat avukatınız tarafından talep edilmelidir.
• Dosyada el koyulan hard disk, telefon gibi elektronik cihazlar mevcut mudur? Bu cihazlarda bahis oynatıldığına ilişkin veriler var mıdır? Bilirkişi incelemesi yapılmış mıdır? Bilirkişinin raporunda hangi hatalar mevcuttur. Uygulamada bilirkişiler genellikle bilgisayardan girilen internet sitesinin whois sorgulamasını yapmakta, eğer sitenin sunucusu yabancı ülkeden faaliyet göstermekte ise bunu direkt yurt dışı tabanlı yasadışı bahis sitesi olarak yorumlamaktadırlar. Oysa internet sitesi sunucusunun yurt dışında olması, yahut internet sitesinin yurt dışı tabanlı olması önemli olan değil, önemli olan o sitede yurt dışı müsabaklarının oynatılıp oynatılmadığına ilişkin her türlü şüpheden uzak bir tespitin yapılması gerektiğidir. Eğer varsa bu hususlar da belirtilerek rapora iyi hazırlanmış bir dilekçe ile itiraz edilmelidir.
• Bilgisayarda ve iş yerlerinde arama yapılabilmesi için Ceza Muhakemesi Kanunu’nda ayrı ayrı usul hükümleri mevcuttur. Her şeyden önce usule uygun alınmış bir arama kararı olması gereklidir. Zira usul esastan önce gelir. Dosyada arama kararı var mıdır, var ise bu karar “önleme araması” kararı mıdır, yoksa “adli arama” kararı mıdır? Zira önleme arama kararı ile kolluk adli arama yapamaz. Arama usule uygun bir şekilde mi gerçekleştirilmiştir? Örneğin İşlem tanıkları var mıdır? Aksi takdirde elde edilen tüm deliller kanuna aykırı olduğundan delil olarak kabul edilemeyecek ve sanık beraat edecektir.
• Bahis oynatılıyor ise ortada ortada MAÇ KUPONU, MÜSABAKA BÜLTENİ, BARKOD, LİSTE, KUPON MAKBUZU, FİŞ, FATURA da olması gereklidir. Bunlar var ise dahi bunların o işletmeye ait olduğuna dair her türlü şüpheden uzak somut delillerin olması gereklidir. Aramada el koyulan eşyalar arasında bunlar var mıdır, incelenmelidir.
• Eğer bahis oynatılıyor ise ortada bahis oynayan kişilerin de olması gereklidir. Kolluk tarafından o işletmede bahis oyanyanlar olarak kimler tespit edilmiştir.
• Başkalarına bahis oynatılabilmesi için ayrıca kuponu basabilecek “yazıcı” olması gereklidir. Olayda ele geçirilen eşyalar arasında yazıcı var mıdır incelenmelidir.
• Failin gelir durumu düzenli bir gelirinin olup olmadığı ele alınmalıdır, failin bu suçu işlemesi için paraya ihtiyacı olup olmadığı gözetilmelidir.

3- YASADIŞI BAHİS OYNATMA SUÇU İÇİN EMSAL YARGITAY İÇTİHATLARI

“Anayasa Mahkemesi, 19/11/2014 tarih ve 2013/6183 Başvuru numaralı kararda aramada ihtiyar heyetinden veya komşulardan iki kişi bulundurulmadan yapılan arama sonucunda elde edilen hukuka aykırı delillerin hükme esas alınarak adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verdiği gibi Yargıtay Ceza Genel Kuruluda 28.04.2015 tarih ve 2013/464, 2015/132 Sayılı ilamında arama işleminin, arama tanıkları ( komşu veya ihtiyar heyetinden kimseler ) hazır edilmeden yapılması sonucu elde edilen delillerin hukuka aykırı olduğunu belirtmiştir.

Bu çerçevede somut uyuşmazlık değerlendirildiğinde, Cumhuriyet savcısı ya da kolluk amirinin yazılı emri olmaksızın, kamuya açık alan olduğuna yönelik de bir tespit bulunmayan sanığın işyerinde, ihtiyar heyetinden ya da komşularından herhangi bir kişi hazır bulundurulmadan arama yapıldığı, yine Cumhuriyet savcısı ya da kolluk amirinin yazılı emri olmaksızın yazıcı ve bilgisayar sabit diskine el konulduğu…

bu haliyle EMANETE ALINAN SABİT DİSK VE YAZICININ HUKUKA AYKIRI DELİL NİTELİĞİNDE OLDUĞU ve hükme esas alınamayacağı, sanığın aşamalardaki savunmalarında 7258 Sayılı Kanuna aykırı bir şekilde bahis oynatma olgusunu kabul etmediği, YAPILAN ARAMADA DA KUPON, BÜLTEN YA DA BAHİS OYNADIĞI TESPİT EDİLEN KİMSENİN BULUNMADIĞI anlaşılmakla, atılı suçu işlediğine dair somut ve hukuka uygun olarak elde edilmiş herhangi bir delil bulunmayan sanığın atılı suçtan beraati yerine mahkumiyetine karar verilmesi,”

Kabule göre de;

a-   )El konularak emanete alınan sabit disk üzerinde, uzman bir bilirkişiye inceleme yaptırılarak, sanığın bahis oynattığı kabul edilen sitelerinin yurtdışı kaynaklı olup olmadığının TEREDDÜTE MAHAL BIRAKMAYACAK ŞEKİLDE TESPİTİ ile sanığın hukuki durumunun buna göre takdir ve tayini yerine eksik soruşturma ile yazılı şekilde karar verilmesi,”

T.C. YARGITAY 19. CEZA DAİRESİ E. 2016/8278 K. 2018/9380 T. 25.9.2018

“değişik 5/2. maddesinde; ”Yurt dışında oynatılan her çeşit bahis veya şans oyunlarının internet yoluyla ve sair suretle erişim sağlayarak  Türkiye’den oynanmasına imkân sağlayan kişiler, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.” şeklindeki düzenleme karşısında; suçun oluşumu için, kişinin bahis veya şans oyunlarını oynaması için başkalarına imkan sağlamasının gerekeceği, sadece yurt dışı bağlantılı bahis sitelerine girmenin suçun oluşumu için yeterli olmayacağı cihetle; Somut olayda; sanığa ait yerde yapılan aramada sadece bilgisayarın ele geçmesi, herhangi bir maç kuponu, bülten, liste vs. delillerin ele geçmemiş olması, sanığın aşamalarda ısrarla kimseye bahis oynatmadığını, sadece kendisinin ve arkadaşı olan diğer sanığın kişisel olarak oynadığını ve arada da yine diğer sanığın kendi adına oynadığını savunması karşısında; bilgisayar üzerinde yeniden inceleme yapılarak hangi tarihlerde kaç kez yasadışı bahis sitelerine girildiği ve bahis kuponu düzenlenip düzenlenmediği ve sanığın başkalarına bahis oynatabilmesi için bilgisayara bağlı olarak yazıcı bulunmasının gerekip gerekmediği hususlarında ayrıntılı ve açıklayıcı bilirkişi raporu alınmasından sonra hukuki durumun takdiri gerekirken eksik kovuşturma sonucu yazılı şekilde mahkumiyet kararı verilmesi,”

T.C. YARGITAY 19. CEZA DAİRESİ E. 2015/4861 K. 2016/20429 T. 29.06.2016

Yasadışı bahis oynatma suçu davaları teknik davalar olduğundan, vatandaşların bu davalar bu konuda çalışmaları olan alanında uzman ceza avukatı ile takip etmelerini tavsiye ediyoruz. Hukuk tekniği bakımından iyi hazırlanmış bir savunma dilekçesi ile bu davalarda başarı gösterilmesi dosya durumuna göre değişiklik göstermekle birlikte mümkündür.